Landgoed Ekenstein in de gemeente Eemsdelta, is een waardevolle publiekstrekker met grote cultuurhistorische betekenis. Ekenstein is erg geliefd bij de inwoners. Velen wandelen graag op de van oorsprong 17e-eeuwse buitenplaats met onder meer een bijzondere tuin die is aangelegd naar een ontwerp van de bekende tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard. Ook is het landgoed van grote waarde voor flora en fauna en vormt het een ecologische schakel met de omliggende natuur: bos, hooilanden en weidegebieden (Staatsbosbeheer), borg Rusthoven en de oude steenfabriek.
Helaas heeft het eeuwenoude landgoed de laatste decennia veel aan kwaliteit ingeboet. Er is sprake van achterstallig onderhoud; de oorspronkelijke ontwerpstructuur is vervaagd; er is geen duidelijk onderscheid meer tussen het deel van het landgoed dat door Roodbaard is ontworpen en latere toevoegingen zoals het Parkbos; en er is een aanzienlijk verlies van biodiversiteit. Kortom: Het landgoed heeft niet de allure en uitstraling die het kan hebben en aan Strootman Landschapsarchitecten de vraag om met betrokkenheid van de gemeente en stakeholders een masterplan te maken met uitwerking in VO en DO. Een opgave waarbij groen, ecologie en biodiversiteit centraal staan!
De uitgangspositie is gunstig. Ekenstein heeft geschikte habitatstructuren (water, bos, ruigte, oude bomen, takkenrillen), die belangrijk zijn voor voortplanting en foerageergebied van vele amfibieën, vissen, vogels, zoogdieren en insecten. Het is een ecologische stapsteen in zijn omgeving en draagt bij aan de ecologische verbinding tussen andere (kleinschalige) natuurgebieden en landbouwgebieden. Door deze stapsteenfunctie te versterken, ontstaat een robuuster ecologisch netwerk in de regio Eemsdelta.
De gemeente Eemsdelta wil het landgoed toekomstbestendig maken. De opgave is opgedeeld in twee delen. Allereerst is er de Roodbaardtuin. Bij de renovatie moeten kenmerkende soorten behouden blijven en de ecologische kwaliteit verbeterd. Ten tweede is er het Parkbos. Hier staan natuurherstel en het voorkomen van verlies aan biodiversiteit centraal.
De tuin wordt gerenoveerd met respect voor Roodbaards oorspronkelijke ontwerp. Slingerpaden verbinden drie kenmerkende zones: huis, gazon met waterpartij en bosrand. Zichtlijnen worden hersteld, de glooiende, kussenachtige oevers ingezaaid met klaver en een kruiden mengsel en de overgang naar het bos wordt verzacht met wintergroene, bloeiende heesters. Stinzenplanten krijgen volop ruimte door aangepast beheer.
In het aangrenzende bos versterken we de biodiversiteit op alle niveaus. Versterken bestaande structuren met de inheemse bomen, bloeiende heesters en een rijke ondergroei biedt ruimte aan vogels, insecten en kleine zoogdieren. Vijvers worden uitgebaggerd en natuurvriendelijk oevers ingericht met plas-draszones. Ook hier stimuleren we bloei en stinzenflora via ecologisch maaibeheer.
Een grondige inventarisatie en bodem- en wateronderzoek boden ons inzicht in de actuele situatie en vormden een basis voor uitwerking van o.a. het beplantingsplan. Ecologische doelen zijn voor het beplantings- en het beheerplan essentieel. Hiervoor hebben wij een goede samenwerking met o.a. Natuurpro partners: SmitsRinsma, Heem, De Schoonste Lusthof en partijen als Staatsbosbeheer, Landschapsbeheer Groningen en het Groene Genootschap. Maar een goed ontwerp staat of valt uiteindelijk met goed beheer. Daarin zal in belangrijke mate worden bijgedragen door de lokale gemeenschap.
Delen:
