In de ‘Natuurverkenning 2050 – Scenario Natuur-inclusief’ zet de Wageningen Universiteit (WUR) de effecten van een natuur-inclusieve samenleving uiteen. Standaardisering van natuurinclusiviteit zal positieve consequenties hebben voor maatschappelijke thema’s zoals biodiversiteit, klimaatadaptatie- en mitigatie, gezondheid en leefbaarheid (van steden). Het rapport kwantificeert het effect van de keuze voor een natuur-inclusieve samenleving door middel van de ecosysteemdiensten. Deze diensten stimuleren is belangrijk voor het behoud en herstel van de biodiversiteit, en het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving.
Een natuur-inclusief scenario betekent hoofdzakelijk twee dingen voor de biodiversiteit, namelijk landelijke- en stedelijke keuzes maken. In het landelijk gebied gaat de WUR in grote lijnen uit van het voltooien van het Nederlands Natuurnetwerk (NNN), de Bossenstrategie en de (natuur-inclusieve) landbouwtransitie. Maar er wordt nadruk gelegd op het creëren van natuur-inclusieve ontwikkelingen buiten de natuurgebieden zodat de biodiversiteit over heel Nederland beter wordt. Daarom is het stedelijk/ bebouwd gebied cruciaal. Groene daken, wadi’s en groene verbindingen maken tussen de stad en het buitengebied zijn allemaal onderdeel van de oplossing.
Los van het aanbrengen van nieuw groen is er veel winst te halen in bestaande groenstructuren. Een meer ecologische inrichting van de openbare ruimte (bijv. parken, bermen, spoorwegtaluds en dijken), maar ook bedrijven, energie- en defensieterreinen kunnen een snelle meerwaarde voor de natuur opleveren. Maar hoe heeft dat effect op het leven van mensen in de stad?
Het netto-areaal stedelijk gebied neemt in dit scenario toe met circa 30.000 ha: van 390.000 tot 420.000 ha in 2050. Daarnaast is de verwachting dat steeds meer mensen in steden zullen gaan leven. Zowel in die nieuw te ontwikkelen gebieden, als in de bestaande stad, liggen dus belangrijke opgaven om de leefbaarheid te blijven garanderen. Deze staat onder druk door toenemende populaties en klimaatveranderingseffecten zoals wateroverlast en hittestress. Versteende gebieden kunnen gevoelstemperaturen van bijna 50 graden Celsius gaan bereiken, en piekbuien kunnen ons natte voeten (of enkels?) bezorgen. Hier komen de ecosysteemdiensten die natuur-inclusieve keuzes leveren om de hoek.
Door te kiezen voor (ecologisch verantwoorde) groene oplossingen creëer je een habitat voor flora en fauna, maar verkoel je ook de stad én verminder je gevolgen van wateroverlast. Verder heeft de groeiende populatie meer plek om te recreëren, en zorgt de aanwezigheid van natuur voor een geschatte afname van 89.000 huisartsenbezoeken per jaar!
Kortom, biodiversiteit, gezondheid en klimaatverandering kunnen niet los van elkaar worden gezien. Natuurinclusiviteit biedt oplossingen voor al deze thema’s zolang ze door partijen worden uitgevoerd met voldoende ecologische, landschappelijke en praktische kennis.
In het rurale gebied is de landbouwtransitie naar natuur-inclusief het belangrijkst. De kwaliteit van het drink- en oppervlaktewater, de aanwezigheid van natuurlijke plaagbestrijders en bestuivers en koolstofvastlegging (door bosaanplant en veenvernatting) worden gezien als de ecosysteemdiensten die het meest profiteren van een natuur-inclusief scenario. Ons voedselproductiesysteem moet dus veranderen door ruimte te maken voor natuurlijke elementen. In de openbare ruimte moeten deze elementen geborgd worden in de tekeningen van landschapsarchitecten die gebruik maken van ecologische kennis. Juist in de gebieden buiten de NNN is het van belang om ecologisch hoogwaardige natuur te maken. Zo versterken we de Basiskwaliteit Natuur in Nederland.
Om van een natuur-inclusief scenario werkelijkheid te maken is er nog veel te doen. De WUR draagt sleutelfactoren aan zoals een duidelijke (ruimtelijke) beleidsstrategie, nieuwe verdienmodellen en het meekrijgen van burgers/ consumenten in de transitie. En zelfs dan blijven er nog altijd restopgaven over, natuurinclusiviteit is dus niet het antwoord op alle maatschappelijke opgaven. Wel is het duidelijk dat de standaardisering van natuur-inclusieve principes een bijdrage levert aan zowel mens, als plant en dier. De missie van Natuurpro is om zo veel mogelijk bij te dragen aan een natuurlijke inrichting van Nederland door middel van samenwerking en kennisdeling. Wie weet wordt de natuur dan weer meer mens-inclusief.
Delen:
