Nieuw natuurgebied Veenendaal: brengt biodiversiteit en cultuurhistorie bij elkaar
Natuurlijke Vegetaties, Natuurtechnisch Advies
Van vroegere maisakkers naar natuur en recreatie mét cultuurhistorische elementen. Dat wordt binnenkort het natuurgebied de Turfweide bij Veenendaal. Verschillende partners uit het netwerk van Natuurpro dragen hun steentje bij aan de ontwikkeling van dit stuk nieuwe natuur.
Partners uit de regio
In dit project werken alle disciplines samen: Buro Boot, HEEM, Bureau Hager & Huigens, Koninklijke Ginkel Groep, Hardeman, Gemeente Veenendaal, Stichting Turfweide en Ingenious Tomorrow. Allemaal partijen met een Veenendaalse oorsprong. Van deskundigen voor (technische) ontwerptekeningen, (bodem)ecologische details en inheemse kruidenvegetaties tot uitvoerend specialisten die met 3D al het grondwerk perfect kunnen uitvoeren.
Cultuurhistorische waarde terug
Het nieuwe natuurgebied van zo’n drie hectare bestaat straks uit sloten, weiden en droog en nat grasland. Uit dit landschap bestond Veenendaal in de tijd van de turfafgraving. De Turfweide brengt hiermee de cultuurhistorische waarde terug: een zeer belangrijk aspect van dit project.
Kansen voor flora en fauna
Het gebied draagt bij aan de biodiversiteit, waterbuffering en een grotere verscheidenheid aan flora en fauna. Voor welke diersoorten er kansen zijn? Projectleider Bram van Schaffelaar: “We verwachten dat verschillende vogels zich er thuis zullen voelen. Denk aan de huiszwaluw, boerenzwaluw en ijsvogel. Misschien spotten we straks zelfs wel de grote gele kwikstaart die vanaf het Valleikanaal even komt kijken. Ook wordt het een insectenrijk gebied, voor bijvoorbeeld juffers en libellen. Verder is er genoeg ruimte voor amfibieën en vissen.”
Door alle watergangen kan veel oever- en moerasvegetatie verder tot ontwikkeling komen: grote wederik, kleine en grote lisdodde, waterzuring, holpijp, grote kattenstaart en moerasspirea. Van Schaffelaar: “De laaggelegen delen van het gebied komen dicht op het grondwater te liggen, waardoor misschien zelfs soorten als blauwe knoop, gevleugeld hertshooi, moeraskartelblad, stijve ogentroost en gevlekte orchis terug te vinden zijn. Deze laatste soorten gaan sterk achteruit in Nederland. Daarom gaan we in samenwerking met Staatsbosbeheer natuurmaaisel uit een omliggend blauwgrasland uitstrooien over de Turfweide.”
Ook voor ‘de mens’ is er straks genoeg te beleven. Er komen wandelpaden door het gebied en de recreanten kunnen dieren spotten vanuit een kijkhut.
De grond in
In april 2022 zijn de grondwerkzaamheden gestart en de sloten gegraven. Van Schaffelaar vertelt: “We hebben gewerkt met een gesloten grondbalans. Dat betekent dat er zo min mogelijk grond is afgevoerd. De bovenste grondlaag van zo’n 30 tot 40 centimeter is afgegraven en opgebracht aan de zijkanten van het perceel. De originele zand- en turflaag is blijven liggen in het midden en vormt de basis voor de sloten en de blauwgraslandvegetatie. Ook is er een stuw geplaatst, zodat er altijd genoeg water beschikbaar is in de sloten.”
Afronding van het project
De komende periode wordt de rest van de werkzaamheden uitgevoerd. Zo komen er bomen aan de zijkant van het gebied. Ook worden zorgvuldig uitgekozen mengsels van de HEEM-kwekerij ingezaaid. In september is er een feestelijke opening met alle betrokkenen.
Een jaar later
Het project ligt er in september een jaar. De Heem-vegetatie ontwikkeld zich prachtig. Het staat vol met Kamille en Gele rolklaver. Vanuit het opgebrachte blauw-grasland maaisel is het veld op het moment een gele zee van bloemen. Ook soorten als Stijve ogentroost, Zandblauwtje en Cichorei laten zich zien. Veel bewoners genieten van het gebied waar ze heerlijk even tot rust kunnen komen of de hond uit kunnen laten. In de toekomst zal het gebied zich verder ontwikkelen tot een stabiele vaste vegetatie.
Bekijk hier de video van voortgang zomer 2022
Eigenaar dronebeelden: Hardeman zand- en grindhandel
Delen:
ir. R.J. ter Horst
manager en loco-secretaris Gemeente Scherpenzeel
"Natuurpro geeft een antwoord op één van de belangrijkste vraagstukken van onze tijd: behoud en herstel van biodiversiteit."